سایت تخصصی پایان نامه های دانشگاهی

استاد راهنما :

جناب آقای دکتر اکبر عالم تبریز

استاد مشاور:

جناب آقای دکتر محمد اسماعیل فدایی نژاد

تابستان ۱۳۸۹

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

فصل اول کلیات ۲

۱-۱ مقدمه : ۳

۱-۲ بیان مسئله : ۴

۱-۳ ابعاد و محدوده مسئله ۵

۱-۴  اهمیت-ضرورت و نتایج احتمالی تحقیق ۶

۱-۵ پیشینه تحقیق ۷

۱-۶ اهداف تحقیق: ۸

۱-۷ فرضیات تحقیق ۸

۱-۸ روش تحقیق ۹

۱-۹   قلمرو زمانی مکانی موضوعی تحقیق ۹

۱-۱۰  جامعه آماری ۱۰

۱-۱۱روش نمونه گیری ۱۰

۱-۱۲ روش ها و ابزارهای گردآوری اطلاعات ۱۰

۱-۱۳ تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی طرح ۱۱

۱-۱۳-۱ کارت امتیازی متوازن : ۱۱

۱-۱۳-۲ بازده سهام ۱۱

۱-۱۳-۳  سود هر سهم ( EPS) 12

۱-۱۳-۴  ارزش شرکت : ۱۲

۱-۱۳-۵ ریسک سیستماتیک : ۱۲

فصل دوم ادبیات ۱۳

بخش اول : کارت امتیازی متوازن ۱۴

۲-۱ مقدمه ۱۴

۲-۲  ارزیابی عملکرد و روش های سنتی ۱۴

۲-۳  ارزیابی عملکرد و روش های نوین ۱۷

۲-۳-۱  مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت ( EFQM) 17

۲-۳-۲ مدل کاهش استراتژیک هزینه ها و بهبود عملکرد ( SCR&PI) 18

۲-۳-۳ مدل برتری سازمانی ( CED) 19

۲-۳-۴  مدیریت ارزش کسب شده ۲۰

۲-۳-۵ ارزیابی عملکرد به روش کارت امتیازی متوازن (BSC) 21

۲-۳-۵-۱  ارزیابی متوازن نسل اول ۲۵

الف – منظر مشتری : مشتریان ما را چگونه می بینند ؟ ۲۷

ب- منظر فرآیند های داخلی کسب و کار: ما باید در چه چیزی مهارت کسب کنیم ؟ ۳۱

ج – منظر رشد و یادگیری: آیا می توانیم به بهبود و ایجاد ارزش ادامه دهیم ؟ ۳۵

د- منظر مالی : در نظر سهامداران چگونه به نظر می رسیم ؟ ۳۷

۲-۳-۵-۲  ارزیابی متوازن نسل دوم ۳۹

۲-۳-۵-۳  ارزیابی متوازن نسل سوم ۴۰

۲-۳-۵-۴ گذر از نسل سوم روش کارت امتیازی متوازن به نسل چهارم ۴۵

بخش دوم : عملکرد مالی ۴۸

۲-۴ مقدمه : ۴۸

۲-۵ بازار سرمایه ایران : ۴۸

۲-۶ شاخص های مالی کارت امتیازی متوازن ۴۹

۲-۷ نسبت های مالی ۵۳

۲-۷-۱ نسبتهای کارایی ( فعالیت ) ۵۳

۲-۷-۲ نسبت های اهرمی ۵۴

۲-۷-۳ نسبت های نقدینگی ۵۴

۲-۸  بازده سهام : ۵۴

۲-۹   تفاوت نرخ : ۵۵

۲-۱۰   سود نقدی ناخالص هر سهم : ۵۵

۲-۱۱ مزایای حق تقدم : ۵۶

۲-۱۲   مزایای سهام جایزه : ۵۶

۲-۱۳ ریسک ۵۸

۲-۱۳-۱ منابع ریسک ۵۸

۲-۱۳-۲ انواع ریسک : ۶۰

۲-۱۳-۳ بتا: ۶۲

۲-۱۴ مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای: ۶۳

۲-۱۴  مروری بر تحقیقات پیشین ۶۴

فصل سوم روش تحقیق ۷۰

۳-۲ روش تحقیق ۷۱

۳-۲-۱ جهت گیری تحقیق ۷۱

۳-۲-۴ استراتژی تحقیق ۷۲

۳-۲-۵ اهداف تحقیق ۷۳

۳-۲-۵-۱ مطالعه اکتشافی ۷۳

۳-۲-۵-۲ مطالعه توصیفی ۷۴

۳-۲-۶ جامعه و نمونه آماری ۷۴

۳-۲-۷  افق زمانی ۷۶

۳-۲-۸ شیوه های گردآوری داده ها ۷۶

۳-۲-۸-۱ مصاحبه ۷۶

۳-۲-۸-۲ بررسی و مطالعات گسترده کتابخانه ای و جستجو در اینترنت ۷۷

۳-۲-۸-۳ پرسشنامه ۷۸

۳-۲-۹ سنجش روایی و پایایی پرسشنامه ۸۰

۳-۲-۹-۱ تعیین پایایی ( قابلیت اعتماد) پرسشنامه ۸۰

۳-۲-۹-۲ تعیین اعتبار (روایی) پرسشنامه ۸۲

۳-۴ روش تجزیه و تحلیل داده ها ۸۲

۳-۵ روش اجرایی تحقیق ۸۷

فصل چهارم ۸۹

۴-۱ مقدمه ۹۰

۴-۲ بخش اول : بورس اوراق بهادار ۹۰

۴-۲-۲  بورس اوراق بهادار ۹۱

۴-۳ بخش دوم : آمار توصیفی ۹۴

۴-۳-۱-  خصوصیات جمعیت شناختی ۹۵

۴-۳-۲- توصیف سوال تخصصی پرسشنامه ۹۷

۴-۳-۳ نمرات کارت امتیازی متوازن شرکت ها ۹۷

۴-۴ بخش سوم : آمار استنباطی ۹۸

۴-۴-۱ فرضیه فرعی اول ۹۸

۴-۴-۲ فرضیه فرعی دوم ۱۰۰

۴-۴-۳ فرضیه فرعی سوم ۱۰۱

۴-۴-۴ فرضیه فرعی چهارم ۱۰۳

۴-۴-۵ فرضیه فرعی پنجم ۱۰۴

۴-۴-۶- تأثیر کارت امتیازی متوازن بر عملکرد مالی شرکت ها ۱۰۶

۴-۴-۷ یافته های فرعی تحقیق ۱۰۷

فصل  پنجم ۱۱۵

۵-۱ مقدمه ۱۱۶

۵-۲ مروری بر نتایج بدست آمده از تحقیق ۱۱۶

۵-۲-۱ نتیجه گیری فرضیه فرعی اول ۱۱۶

۵-۲-۲ نتیجه گیری فرضیه فرعی دوم ۱۱۷

۵-۲-۳ نتیجه گیری فرضیه فرعی سوم ۱۱۷

۵-۲-۴ نتیجه گیری فرضیه فرعی چهارم ۱۱۸

۵-۲-۵ نتیجه گیری فرضیه فرعی پنجم ۱۱۸

۵-۲-۶ نتایج اصلی و بحث ۱۱۸

۵-۳ نتایج فرعی حاصل از تحقیق ۱۲۱

۵-۴ پیشنهاد هایی برای تحقیقات آتی ۱۲۳

۵-۵ محدودیت های تحقیق ۱۲۳

۵-۶ پیشنهادات ۱۲۴

منابع ۱۲۶

پیوست ۱۳۱

فهرست جداول

جدول ۲‑۱:مقایسه نقاط ضعف و قوت مدل EFQM 18

جدول۲‑۲:مقایسه نقاط ضعف و قوت مدل SCR & PI 18

جدول ‏۲‑۳:مقایسه نقاط ضعف و قوت مدل CED 19

جدول۲‑۴:پژوهش های صورت گرفته پیرامون کارت امتیازی متوازن ۲۱

جدول ‏۲‑۵ :سنجه های هادی و تابع عملکرد ۲۶

جدول ‏۲‑۶:نمونه های سنجه های منظر مشتری ۲۹

جدول ‏۲‑۷: نمونه های سنجه های منظر فرآیند های داخلی کسب و کار ۳۲

جدول ‏۲‑۸: نمونه های سنجه های منظر رشد و یادگیری ۳۵

جدول ‏۲‑۹: نمونه های سنجه های منظر مالی ۳۸

جدول ‏۲‑۱۰:معیار های مالی مهم ارزیابی عملکرد در ۷ کشور دنیا ۳۹

جدول ۳-۱ جدول محتوی پرسشنامه ۷۵

جدول ۵-۱ ضریب سنجه های مختلف کارت امتیازی متوازن۱۱۸

فهرت اشکال

شکل۲‑۱:چارچوب اولیه ارزیابی متوازن ۲۷

شکل ‏۲‑۲: نسل دوم ارزیابی متوازن ۴۰

شکل ‏۲‑۳ : چهارچوب فرآیند مدیریت استراتژیک ۴۱

شکل ‏۲‑۴: چرخه فرآیند مدیریت استراتژیک ۴۴

شکل ‏۲‑۵: ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک ۶۱

شکل ‏۲‑۶ :رابطه ی ریسک و بازده نشان دهنده بتا ۶۲

شکل ۳-۱:مراحل تدوین و ارسال پرسشنامه ۷۷

شکل ۳-۲: انواع همبستگی بین دو متغیر.۸۳

شکل ۴-۱ : فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان ۹۱

شکل ۴-۲ : سطح تحصیلات پاسخ دهندگان.۹۱

شکل ۴-۳:میزان پاسخ در هر صنعت ۹۲

شکل ۴-۴ : رابطه سمت پاسخ دهندگان و جنبه های کارت امتیازی متوازن .۹۳

شکل ۴-۵ : درصد استفاده از کارت امتیازی متوازن۹۳

فهرست نمودار ها

نمودار ۳-۱ برازش نرمال بودن داده ها .۸۲

نمودار ۳-۲ چهارچوب نظری تحقیق۸۴

نمودار ‏۴‑۱: نمرات کارت امتیازی متوازن ۹۸

۱-۱ مقدمه :

حیاتی که قابل اندازه گیری نباشد قابل زندگی نیست. نظامهای سنجش عملکرد با مقایسه نتایج واقعی، مقاصد و اهداف به مدیران در اجرای برنامه هایشان کمک می کند. اطلاع از اثربخشی و کارائی عوامل بکارگرفته شده برای رسیدن به هدف نهایی هر حرکت، می تواند به عنوان ملاک اصلی ارزیابی آن حرکت تعریف شود. بدین منظور تمام سازمان ها همواره در جهت ارزیابی و پایش وضعیت حیات خود اقدامات گوناگونی را انجام می دهند. بررسی های صورت گرفته بر روی سازمان های مختلف در دهه اخیر نشان می دهد که ارزیابی عملکرد به عنوان یک عامل حیاتی موفقیت[۱] به شمار می رود . با این حال تعداد زیادی از سازمان ها فرآیند های رسمی برای ارزیابی عملکرد خود را توسعه نداده و به کار نگرفته اند.(Cravens, karen, Piercy, Nigel, & Cravens, David,2000)

اندازه گیری عملکرد از جمله بهترین راه های بدست آوردن اطلاعات برای تصمیم گیری در سازمانهاست. مدیران همواره به دنبال آن بوده اند تا عملکرد سازمانهای خود را به واسطه مقیاس  مختلف ارزیابی نمایند. ابعاد مالی به طور سنتی برای اندازه گیری و ارزیابی عملکرد سازمانها به کار می رفته است (۱۹۹۹Neely, A.D,)، اما به دلیل محدودیت هایی که این اندازه های مالی داشته اند- از جمله تمرکز بر پیامد های کوتاه مدت، عدم توجه به بهبود مستمر و عملکرد رقبا و.- نیاز به تعیین شاخص ها غیر مالی نیز توسط سایر محققین تشخیص داده شده است. به عبارت دیگر صرف دانستن میزان سود خالص کافی نیست بلکه تبیین نیروهای محرک در پس هر موفقیت یا شکست و درک برتری های سازمانی است که می تواند موجب موفقیت کسب و کار در آینده شود.( ۲۰۰۱Kanji, G.K,)

مدیران ارشد می دانند که در سازمان، روش اندازه گیری به شدت بررفتار مدیران و کارکنان تأثیر می گذارد. مدیران همچنین آگاهند که معیار های حسابداری سنتی مانند بازده سرمایه گذاری و درآمد هر سهم، در محیطی که دنیای رقابتی امروز طلب می کند می تواند علائم گمراه کننده ای برای بهبود مداوم و نوآوری فعالیت ها، ارائه نمایند. باوجود اینکه معیارهای سنتی عملکرد مالی در دوران صنعتی به خوبی کار می کردند، اما باتوانایی ها و توانمندی های امروزه شرکت ها مناسبت کمتری دارند.

از هنگامی که مدیران و متخصصین سعی در جبران کمبود های روش های اندازه گیری عملکرد شرکت ها نمودند، برخی تلاش خود را برروی مناسب تر کردن معیار های مالی متمرکز نمودند و دیگران اعلام داشتند که معیارهای مالی را باید فراموش کرد چرا که بهینه سازی معیار های عملیاتی مانند زمان گردش کار و کاهش درصد کالاهای معیوب خود به خود باعث می شود که نتایج مالی مناسب تری به دنبال بیایند. اما باید گفت که مدیران نباید بین معیارهای مالی و عملیاتی یکی را انتخاب نمایند زیرا هیچ یک از این معیارهابه تنهایی نمی تواند از جامعیت کافی برخوردار باشند (حسینی, سیدمحمود, ۱۳۸۴)

یکی از روش ارزیابی موسسه، رویکرد کارت امتیازی متوازن است. توجه به جنبه های مختلف سازمان همچون مشتری ، یادگیری سازمان، فرآیندهای داخلی و بخصوص مالی این رویکرد را نسبت به دیگر رویکرد ها دارای مزیت نموده است. از طرفی شرکت ها نیز به دنبال حداکثر کردن ثروت سهامداران و روشهایی برای دستیابی به اهداف خود هستند. حال اینکه اجرای این رویکرد می تواند سازمان را به این هدف برساند یا نه مسئله ای است که در این تحقیق به آن خواهیم پرداخت.