سایت تخصصی پایان نامه های دانشگاهی

افزایش ثروت سهامداران از طریق فراهم آوردن بازدهی فراتر از بازدهی مورد انتظار آنها است. معمولاً سود نقدی یکی از مهمترین منابع بازدهی برای سهامداران می باشد. مدیران شرکت ها دریافته اند که سهامداران آنها خواهان یک روند پایدار در سود تقسیمی پرداختی هستند زیرا ثبات سود تقسیمی این پیام را می دهدکه شرکت وضعیت مالی باثباتی داشته و دارای ریسک تجاری و بازرگانی پایین تری است و باعث می­شود که ارزش بازار سهام آن شرکت افزایش یابد (سرافراز 1388، 38). تقسیم سود از یک طرف عامل اثرگذار بر سرمایه گذاریهای پیش روی شرکت­ها است و موجب کاهش منابع داخلی و افزایش نیاز به منابع مالی خارجی می شود. از طرف دیگر ، بسیاری از سهام داران شرکت خواهان تقسیم سود نقدی هستند، از این رو مدیران با هدف حداکثر کردن ثروت همواره باید بین علایق مختلف آنان و فرصت های سودآور سرمایه گذاری تعادل برقرار کنند. مدیران باید در مورد این مسأله که چقدر از عایدات شرکت را به عنوان سود تقسیمی بین سهام داران توزیع و چه مقدار از آن را در شرکت اندوخته نمایند، تصمیم­گیری کنند. بنابراین، تصمیمات تقسیم سود که از سوی مدیران شرکت ها اتخاذ می شود، بسیار حساس و دارای اهمیت است (اعتمادی وچالاکی 1384،32).

(بینر[1] 2001) معتقد است که سیاست سود تقسیمی می­تواند اطلاعاتی را درباره عملکرد شرکت فراهم کند و بر قیمت سهام و رفتار سرمایه­گذاران تأثیر بگذارد. به همین دلیل در دنیای واقعی مدیران مالی شرکت هنگام تدوین سیاست سود تقسیمی، باید با بررسی فرصت های سرمایه گذاری آتی شرکت نسبت به منابع داخلی سرمایه تصمیم­گیری نمایند و بین سود تقسیمی فعلی و رشد آینده تعادل برقرار کنند تا ثروت سهامداران حداکثر شود.

بورس در حال حاضر یکی از جذاب ترین سرمایه گذاری ها محسوب میشود سرمایه­گذاران در بورس اوراق بهادار منافع متفاوتی ازجمله سود تقسیمی وافزایش قیمت سهام بدست می آورند. سرمایه گذاران دربورس ازاطلاعات مالی برای اندازه گیری وتجزیه وتحلیل سهام استفاده می­کنند لذا سود تقسیمی یک متغیراساسی است که هم سرمایه گذاران وهم مدیران در بازار سرمایه باید آن را مد نظر قرار دهند (بهرام فرومهرانی 29، 1383).

دراین تحقیق به دنبال پاسخ به این سوالات هستیم:

آیا بین سود تقسیمی و بازده مورد انتظار سهامدار در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند  رابطه معنی داری وجود دارد یا خیر؟
آیا بین سود تقسیمی و قیمت سهام در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند رابطه معنی داری وجود دارد یا خیر؟
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

این موضوع از دو دیدگاه حائز اهمیت است:

1-3-1 از دیدگاه سهامداران

میزان سود تقسیمی از آن جهت برای سهامداران با اهمیت است که هر گروه از سهامداران با ویژگی­های شخصی و درآمدی و نظائر آن اقدام به خرید سهام شرکتی می­کنند که شیوه پرداخت سود در آن شرکت متناسب با ویژگی های آنها باشد. در واقع می توان گفت این میزان تقسیم سود شرکت­ها است که تا حدی ترکیب سهامداران را شکل می دهد. از دیدگاه سهامداران و سرمایه­گذاران سود نقدی می تواند در رابطه با چگونگی پاسخ به سؤالات زیر دارای اهمیت باشد:

آیا نحوه توزیع نقدی در بازده کلی سهم تأثیر دارد؟
آیا سود نقدی حاوی اطلاعاتی در مورد سودآوری آتی شرکت ها می باشد؟
آیا سود نگهداری شده در شرکت ها به نحو مطلوبی به سرمایه گذاری سودآور اختصاص می یابد؟
1-3-2 از دیدگاه مدیران

مدیران معمولا در مورد عایدات شرکت دو تصمیم متفاوت اتخاذ می نمایند:

الف) نگهداری سود در شرکت و اختصاص آن به پرداخت بدهی­ها و تأمین مالی سرمایه گذاری­ها و خرید دارایی­های فیزیکی

ب) توزیع سود بین سهامداران

هر کدام از تصمیمات فوق آثاری بر ارزش کل شرکت می گذارد که ارزیابی مزایا و معایب هر تصمیم منجر به اتخاذ راه کارهای خاص خود خواهد بود. نگهداری سود در شرکت اگر چه ارزانترین و ساده ترین  راه دست یابی به منابع مالی مورد نیاز می باشد ولی درضمن فشارهای ناشی از تقاضای سود نقدی به دلیل ریسک پایین تر آن نسبت به سود احتمالی ناشی از افزایش قیمت سهام، مدیران را در تصمیم عدم پرداخت سود مردد می­نماید. همچنین پرداخت سود نقدی مسائلی از قبیل توقف یا کاهش رشد و توسعه شرکت به دلیل عدم دسترسی به بازارهای سرمایه را به دنبال خواهد داشت.

ارزیابی تطبیقی میان صنایع مختلف، محک ارزشمندی را برای سرمایه­گذار فراهم می کند که برای سرمایه گذاری در این صنایع تصمیم گیری می کنند. این پژوهش برای تدوین­کنندگان سیاست تقسیم سود مفید خواهد بود. این مطالعه هنگامی که بازار سقوط کرده باشد و یا نرخ سهام از طریق ماکزیمم سازی ثروت سهامدار کاهش می یابد سودمند خواهد بود. این پژوهش، بینش تطبیقی برای سهامداران و تدوین کنندگان سیاست تقسیم سود در این صنایع فراهم می کند.

1-4- اهداف اساسی تحقیق

هدف نخست:

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر سود تقسیمی بر بازده مورد انتظار سهامدار در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند  طی سالهای 1381تا1390 می­باشد.

هدف بعدی:

به بررسی رابطه بین سود تقسیمی و قیمت سهام در صنایع مواد دارویی و غذایی به جزقند پرداخته می شود.

لازم به توضیح است که قیمت سهام متاثراز واقعیات حاکم بر بازار بوده وبادر نظرگرفتن سودهای سال های آتی موجب آن خواهد شد تا سرمایه گذاران با اطمینانی بیشتری سرمایه­های خود را به بازار بورس هدایت کنند.

1-5- فرضیه­های تحقیق

فرضیه های تحقیق به شرح زیر می باشند:

فرضیه اول:  بین سود تقسیمی و بازده مورد انتظار سهامدار در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند  رابطه معنی داری وجود دارد.

فرضیه دوم: بین سود تقسیمی و قیمت سهام در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند رابطه معنی داری وجود دارد.

1-6- روش انجام تحقیق

این تحقیق از نوع تحقیقات تجربی است و با توجه به اینکه از اطلاعات تاریخی برای آزمون فرضیه­ها استفاده شده است در دسته­ی تحقیقات پس رویدادی قرار می­گیردکه بر اساس اطلاعات واقعی بازار سهام و صورت­های مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته است. داده­های موردنیاز برای آزمون فرضیه­ها، از نرم افزار تدبیرپرداز و همچنین صورت­های مالی شرکت­ها استخراج می شود.

1-7- متغیرهای تحقیق

1-7-1 متغیرهای وابسته

متغیرهای وابسته در این تحقیق بازده مورد انتظار سهامدار و قیمت سهام می باشند.

1-7-2- متغیرهای مستقل

متغیر مستقل اصلی در این تحقیق سود تقسیمی هر سهم و سایر متغیرهای مستقل نسبت حاشیه سود ناخالص، نسبت ارزشیابی سود و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام می باشند.

1-7-3- متغیر کنترلی

در این پژوهش از اندازه شرکت به منظور متغیر کنترلی به شرح زیر استفاده گردیده است:

اندازه شرکت (SIZE)، که از لگاریتم طبیعی کل دارایی­های شرکت بدست می­آید.

1-8- روش گردآوری داده­ها

در تحقیق حاضر با مراجعه به منابع کتابخانه­ای شامل کتب، مجلات هفتگی، ماهنامه­ها، فصلنامه­ها و انتشارات مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، پایان نامه های تحصیلی و جستجو در پایگاه های اینترنتی، بخش نظری و ادبیات موضوع مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و داده های مورد نیاز شرکت­ها نیز از پایگاه­های اطلاع رسانی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و بانک­های اطلاعاتی همانند تدبیر پرداز، صورت­های مالی، یادداشت­های توضیحی و گزارش­های مجمع عمومی شرکت­ها استخراج و جهت نتیجه گیری، مورد مطالعه، بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

1-9- قلمرو تحقیق

قلمرو موضوعی

در این تحقیق تأثیر سود تقسیمی بر بازده مورد انتظار سهامدار در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند مورد بررسی قرار می گیرد.

قلمرو زمانی

دوره زمانی تحقیق 10 ساله و از سال 1381 تا 1390 می باشد

قلمرو مکانی

شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در صنایع مواد دارویی و غذایی بجر قند مورد مطالعه قرار گرفت.

1-10- تعریف واژه­های عملیاتی

سود تقسیمی: معمولا پس از کسر مالیات از سود شرکت، باقیمانده طی حداکثر یک سال به سهامداران پرداخت می­شود. سود تقسیم شده تمامی سود خالص یک شرکت نیست بلکه فقط بخشی از آن است، بخش باقیمانده سود به صورت تقسیم نشده جزء ذخایر شرکت است و برای گسترش آتی نگهداری       می­شود. سود تقسیم شده بر اساس ارزش اسمی هر سهم و نه ارزش بازاری آن اعلام می­شود. اعطای سهام جایزه نیز نوعی تقسیم سود بین سهامداران است (حاجی زاده قراملکی 1383، 8).

بازده: مجموعه مزایایی است که در پایان سال مالی به  دارنده سهام تعلق میگیرد. (حاجی زاده قراملکی38،1383).

ضریب بتا: از تقسیم کوواریانس بین بازده سهم موردنظر وبازار برواریانس بازده بازار بدست می آید وشاخص بازار معیاری مطمئن در ارتباط با تغییرات فی مابین می­باشد. ارزش ضریب بتا همواره دارای دامنه 1+ و1- است و ضریب بتای مثبت به آن معنی است که افزایش بازده یک سهم همیشه همراه با بازده متناسب در بازده بازارخواهد بود وضریب منفی به این معنی است که افزایش در بازده یک سهم باکاهش متناسب در بازده بازاراست (خوش طینت و ساربانها 121، 1382).

نسبت قیمت به درآمد هر سهم(P/E)[2]:این نسبت که از آن به عنوان ضریب سودآوری نیز نام برده می شود،از طریق تقسیم میانگین قیمت جاری بازار برسودهرسهم بدست می آید.(لشکری وقاسمی 1388،161).