هوش سازمانی
هوش سازمانی به معنای کسب دانش و اطلاعات جامع از همه عواملی است که بـر سـازمان تـأثیر میگذارد.منظور از همه عوامل، مشتریان، اربابرجوع، رقبـا، محـیط اقتصـادی، محـیط فرهنگـی، فرایندهای سازمانی(مالی، اداری، حفاظتی، تولیدی، منابع انسانی) است که بر کیفیـت تصـمیمهـای مدیریتی در سازمان تأثیر زیادی دارند، هوش سـازمانی، سـازمان را بـرای تصـمیمگیـری در همه عوامل مؤثر بر سازمان و شرکتها توانمند میکند.هوش سازمانی، عبارت است از نظارت هدفمند بر محیط رقـابتی سـازمانهـا، بـا هـدف اخـذتصمیمهای راهبردی. هوشمندی رقابتی، مدیران ارشد سازمانها را، در هر سـطحی، قـادر میکند تصمیمهای خود را بر اساس آگاهی از اطلاعات بازار، راهکارهای سرمایهگذاری در کسـب و کـار و جزآن اتخاذ کنند. واژههای هوشمندی رقابتی، تحقیقات بازار و هوش سـازمانی ، عمومـاً ، معـادل یکدیگر استفاده میشود(کاهنار، ۱۹۹۵) به هر حال، هوش رقابتی، نسـبت بـه تحقیقـات بازار، اطلاعات گستردهتری را جمع آوری میکند (کالو و وایت[۱]، ۲۰۰۲: ۲۰۸).
بر اساس تعریف دانشکده مدیریت فرانسه[۲] ، هوشمندی رقابتی عبارت است از هنر یافتن،جمع آوری، فرآوری و ذخیرهسازی اطلاعات، به منظور دسترسی و استفاده پرسنل در تمام سطوح سازمان، تاضمن شکل دادن به آینده سازمان، از وضعیت موجود نیز در قبال تهدیدات رقابتی حمایت کنند (WWW.escp-eap.net).
از دیدگاه این دانشکده مفهوم هوشمندی رقابتی به چهار مقوله اصلی قابل تقسیم است:
- آگاهی از وضعیت بازار: که در آن عمدتاً اطلاعات مربوط به مشتریان، تامین کنندگان، خریداران و توزیع کنندگان گردآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
- آگاهی از وضعیت رقبا: که متمرکز بر مسائلی از قبیل سیاستهای قیمت گذاری، محصولات جانشین و سیاستهای توسعه رقبا است.
- آگاهی فناوری و تکنیکی: که با تحقیقات پایه و کاربردی، کارخانجات، فرایندها و هنجارها و حق اختراع سروکار دارد.
- آگاهی راهبردی– اجتماعی: که به مسائلی از قبیل قوانین، مسائل مالی و مالیاتی، مسائل سیاسی و اقتصادی و جنبههای اجتماعی و منابع انسانی میپردازد.
این چهار نوع از اطلاعات که در بسیاری از سازمانها به آن پرداخته میشود، عمدتاً رفتار و روندها اجتماعی را مورد مشاهده و تحلیل قرار میدهد.
جاسوسی اقتصادی یک سوال و ابهام اخلاقی را در هوشمندی رقابتی به وجود آورده و این موضوع، خودیک ناکامی برای آن بوده و گاهی هم بـاعث غفلت از هوشمندی رقابتی میشود (این موضوع نباید اهمیت و اثرهوشمندی رقابتی بر موفقیت در تجارت را زیرسوال ببرد.) مهم اینکـــه اصول انجمن حرفهای هوشمندی رقابتی بر اساس یک چارچوب اخلاقی سفت و سخت استخراج شدهاند.
هدف هوشمندی رقابتی دزدیدن رازهای تجاری رقبا یا سایر داراییهای شخصی آنها نیست؛ بلکه ترجیحاً به شیوهای سیستماتیک، علنی، (قانونی) اطلاعاتی را گرداوری میکند که وقتی مرتب شدند و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند، درک بهتری از ساختار، فرهنگ، قوتها و ضعفهای شرکتهای رقبا به ما بدهند (CI Handbook).
۲-۳-۵ استراتژی و هوشمندی رقابتی
مسلماً همیشه شرکتهای کوچک و بزرگ کاربرد بعضی از روشها را در مقابل رقیبانشان حفظ کردهاند بدون اینکه بدانند که این روش و سبک، همان هوشمندی رقابتی است. نمیتوان گفت که آنها نمیتوانند کارهای خیلی بهتر از آن انجام دهند و این (شناسایی روشهای بهینه) همان نیرویی است که در انجمن حرفهای هوشمندی رقابتی نهفته است. برداشت اعضای انجمن از هوشمندی رقابتی برخلاف گذشته، حرفهای ساختنروشهای آن است. این نه تنها شامل شناسایی منابع اطلاعاتی پایه، جمع آوری و آنالیز اطلاعات میشود، بلکه
شامل ابزارها و تکنیکهایی به منظور کاربردی ساختن آن نیز هست.
۲-۳-۶ وظایف و نقشهای هوشمندی رقابتی
برخی از وظایف و نقشهای هوشمندی رقابتی در جدول ۱ آمده است؛
جدول ۲-۱:وظایف و نقشهای هوشمندی رقابتی (اودنبرگ، ۲۰۰۸)
وظایف | نقشها |
– بهگزینی رقابتی
– ایجاد نظام هشدار سریع – کشف اطلاعات تاکتیکی معین – مدیریت و توریع اطلاعات – آموزش و توانمندیسازی پرسنل – کمک به اخذ تصمیمهای راهبردی – راهنمایی درباره نقاط کور |
– دیدهبان سازمان برای جستجوی تغییرات مهم محیط که آینده شرکت را تحت تاثیر قرار میدهد.
– مشارکت فعالانه به عنوان راهنمای شرکت برای تعیین الزامات فرایند تصمیمگیری در سازمان – دروازهبان سازمان برای هدایت جریان اطلاعات به داخل – حصول اطمینان از توانمندسازی کل سازمان – |
وجود و استفاده از نظامهای هوشمند، که سازمان را نسبت به مسائل محیطی آگاهتر میکنـد و آنها را درتصمیمهای راهبردی یاری میکند، فایدههای بسیاری دارد. در ادامه، به چند مورد از آن اشاره میکنیم (تویت، ۲۰۰۶؛۱۱۴): ۱٫ افزایش درجه اطمینان از تصمیمهای راهبردی که بر اسـاس هوشمندی رقابتی اتخاذ شده است؛ ۲٫ افزایش دانش بـازار؛ ۳٫ بهبـود ارتباطـات چند وظیفـه ایدر سازمان؛ ۴٫ بهبود کیفیت محصول و خدمت در مقایسه با رقبا؛ ۵٫ پیشبینی بهتـر بـازار و نوسـانات ۶٫ آن؛ پیشبینی بهتر استراتژی رقبا؛ . ۷ کشف مشتریان جدید و بـالقوه؛ ۸٫ آمـوختن از شکسـت و موفقیت دیگران؛ ۹٫ تسهیل در ورود بـه کسـب وکـار جدیـد؛ ۱۰٫ افـزایش بهـرهوری؛ ۱۱٫ افـزایش واکنشهای پیشفعال نسبت به واکنشهای انفعالی؛ ۱۲٫ افـزایش تـوان سـازمان بـرای انطبـاق بـر تغییرات محیط؛ ۱۳٫ بهروز نگاه داشتن آگاهی شرکت از تغییراتی که بر فعالیت آن تأثیر دارد
با گذر زمان و انجام تحقیقات مکرر و تلاش برای بهبود فرآیند هوشمندی رقابتی این فرایند تکامل یافته وبه فرایندی شامل شش مرحله به صورت زیر تغییر شکل داده است:
- مرحله مقصد: مرحله آماده شدن و کسب قابلیت لازم برای انجام وظایف است؛ دوره زمانی است که در خلال آن شرکت برای بررسی محیط آماده میشود و شامل آموزش پرسنل بخش هوشمندی رقابتی و سایرپرسنل میگردد.
- مرحله تقاضا: در این مرحله نیازهای اطلاعاتی و رویکردی که باید اختیار شود، تعیین میگردد. به دلیل حجم زیاد دادهها، در این مرحله شرکت باید محدوده و چارچوبی را برای فعالیت هوشمندی رقابتی مشخصکند تا بتواند بر حوزههای با اهمیتتر و مورد علاقه شرکت متمرکز شود. در این مرحله مشخص خواهد شد که شرکت به چه اطلاعاتی نیاز دارد و چرا؟
- مرحله اکتشاف: در این مرحله به جستجو و گردآوری اطلاعات با روشهای قانونی و اخلاقی پرداخته میشود.
- مرحله توسعه: در این مرحله از اطلاعاتی که گردآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، تصویر معناداری ارائه میشود.
- مرحله تحویل:در این مرحله نتایج حاصل، در زمان مناسب در اختیار افراد واجد شرایط قرار میگیرد.
[۱]Callow& Weight
[۲]GTILAB
متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود
برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:
متن کامل
- ۹۵/۰۵/۰۷